Η βεντέτα αποτελεί πλέον το βαρύτερο πλήγμα για την αλβανική κοινωνία. Το φαινόμενο παρουσιάζεται ως κληρονομιά του Κανόνα του Λεκ Ντουγκαγκίνι και φέρει το όνομά του επειδή, κατά μία εκδοχή, προγενέστερα ήθη και έθιμα συγκροτήθηκαν από τον Ντουγκακίνι σε αυστηρό κανόνα οργάνωσης και λειτουργίας της τότε κλειστής και ορεινής κοινωνίας, στο βόρειο τμήμα της σημερινής Αλβανίας.
Σήμερα, αποτελεί περισσότερο ένδειξη του πόσο μαζικά ο νόμος βρίσκεται στα χέρια των ίδιων των πολιτών. Η λύση των διαφορών με τον πιο ακραίο τρόπο, την αφαίρεση της ζωή του αντιπάλου, οδηγεί σε μια ατέλειωτη αλυσίδα σκοτωμών από τις δύο αντίπαλες πλευρές.
Μάλιστα, ο κύκλος του αίματος επεκτείνεται επί χρόνια, ακόμη και δεκαετίες και μετατρέπεται σε αυτοσκοπό ύπαρξης πολλών οικογενειών, σε μια ατέρμονη δηλαδή βεντέτα.
Στο στόχο της εκδίκησης δεν συμπεριλαμβάνονται πλέον μόνο οι άντρες μιας οικογένειας, αλλά και τα παιδιά και οι γυναίκες. Η συγκεκριμένη διαπίστωση επιβεβαιώνει, επίσης, ότι από τον Κανόνα του Λεκ Ντουγκαγκίνι έχει μείνει μόνο το όνομα, εφόσον διατηρείται μόνο το "δικαίωμα" να αφαιρείς τη ζωή του άλλου, για οποιαδήποτε διαφορά.
Την τραγική εικόνα του φαινομένου της βεντέτας μας δίνουν τα τρία παρακάτω περιστατικά. Πριν από λίγες μέρες, στα περίχωρα της Σκόδρας, ο 35χρονος Αντμίρ Ταφίλι δολοφόνησε σε ενέδρα δύο αδέρφια, 25 και 31 χρονών, με το επώνυμο Πιετρούσι. Ο λόγος, απλός για τη λογική της αλβανικής βεντέτας: η εκδίκηση. Ο Ταφίλι ισχυρίζεται ότι το 2000 ο μεγαλύτερος αδερφός των θυμάτων, στέλεχος των οργάνων της τάξης, σκότωσε σε καταδίωξη της αστυνομίας τον πατέρα του. Ο Ταφίλι για να εκδικηθεί επιχείρησε τη δολοφονία του, αλλά μόνο τον τραυμάτισε. Γι' αυτή την απόπειρα δολοφονίας φυλακίστηκε. Τον Οκτώβρη του 2010 κατάφερε να δραπετεύσει από τη φυλακή και επί πέντε μήνες σχεδίαζε την εκδίκηση. Τα κατάφερε στις 20 Μαρτίου 2011. Εκτέλεσε την αποστολή της διαφύλαξης της τιμής της οικογένειας.
Το 2008, ο δημοσιογράφος του BBC, Majk Lancin, μετατρέπει σε ντοκιμαντέρ την ιστορία της εξαμελούς οικογένειας Κολ Ντρεπέπα, που ζει αποκλεισμένη στο σπίτι της, σε μια από τις ορεινές περιοχές του βορρά της Αλβανίας. Όταν ήταν 15 χρονών, ο Ντρεπέπα σκότωσε σε αυτοάμυνα έναν συνομήλικό του. Τιμωρήθηκε με πολυετή κάθειρξη. Το 1996 αποφυλακίστηκε, αλλά δεν μπόρεσε να "γευτεί" την ελευθερία. Για να αποφύγει την εκδίκηση, έμεινε κλεισμένος στο σπίτι. Παντρεύτηκε και απέκτησε τέσσερα παιδιά. "Η οικογένειά μου είναι νέα, αλλά δεν γνωρίζει πώς είναι έξω από το σπίτι ο κόσμος . Τα παιδιά στενοχωριούνται, διότι οι κινήσεις τους είναι περιορισμένες. Δεν μπορούν να πάνε σχολείο, εκκλησία, ούτε να βγουν στο χωριό", αναφέρει ο Ντρεπέπα.
Εξάλλου, το Μάιο του 2009, σε χωριό της περιοχής της Ντίμπρα, βορειοανατολικά της Αλβανίας, το όπλο της βεντέτας σημαδεύει τρία παιδάκια, αδέρφια, την ώρα που πήγαιναν σχολείο. Οι διαφωνίες για οχτώ στρέμματα γης, από το 1993 μέχρι το Απρίλη του 2009, είχε φέρει σε δύο οικογένειες του χωριού πέντε νεκρούς και οχτώ ορφανά. Η συνέχεια της βεντέτας ζητούσε τώρα και το αίμα των τριών παιδιών. Τα πυρά του καλάσνικοφ πήραν τη ζωή του ενός εκ των τριών παιδιών, ενός δεκαπεντάχρονου, ενώ ο δολοφόνος εξαφανίστηκε στα βουνά και μέχρι σήμερα αγνοείται η τύχη του.
Η σκληρή "γλώσσα" των αριθμών
Κατά την πρόσφατη έκθεση της Εθνικής Επιτροπής Συμφιλίωσης των οικογενειών σε βεντέτα, τα 20 χρόνια μεταπολίτευσης η αλβανική αστυνομία κατέγραψε 5200 δολοφονίες, με κίνητρο την εκδίκηση, τη βεντέτα. Κάθε χρόνο, ο αριθμός τους αυξάνει σημαντικά, με αποτέλεσμα ολοένα μεγαλύτερος αριθμός οικογενειών να εντάσσεται κάθε χρόνο στον κύκλο αίματος της βεντέτας.
Η αστυνομία έχει τεθεί από καιρό εκτός ρόλου. Η προσπάθεια παρέμβασής της, ουκ ολίγες φορές προκάλεσε θύματα μεταξύ των αστυνομικών, έχοντας, μάλιστα, εντάξει και τις δικές τους οικογένειες στην παράλογη πρακτική της βεντέτας.
Εντούτοις, η αύξηση των περιστατικών που αποδίδονται σε βεντέτα, στην Αλβανία, τα τελευταία δύο χρόνια, αποδίδεται και στο γεγονός ότι, λόγω της κρίσης, στις ευρωπαϊκές χώρες επέστρεψαν στην Αλβανία πολλοί Αλβανοί μετανάστες, που ήταν σε βεντέτα.
Η εκδίκηση και η αφαίρεση μιας ανθρώπινης ζωής αποτελεί τελικό στόχο και στις περιπτώσεις που ο θύτης εκτίει κάποια ποινή που τού έχει επιβληθεί από τα αρμόδια κρατικά όργανα.
Μεταξύ των βασικότερων λόγων που πυροδοτούν μια βεντέτα, η έκθεση της Εθνικής Επιτροπής Συμφιλίωσης καταγράφει τις διαφωνίες στο ιδιοκτησιακό, κυρίως σε θέματα γης, το σωματεμπόριο και τις απλές καθημερινές διαφωνίες.
Οι διαφωνίες στο ιδιοκτησιακό τηρούν σε καθεστώς αντιπαράθεσης και βεντέτας το 50% του πληθυσμού, στο βόρειο τμήμα της χώρας. Μόνο στο δήμο Μπουσάτι, στα προάστια της Σκόδρας, 1050 οικογένειες έχουν διαφωνίες σε θέματα ιδιοκτησίας της γης. Συνολικά 15.000 οικογένειες βρίσκονται σε ακραία αντιπαράθεση για θέματα που αφορούν τη διανομή της καλλιεργήσιμης γης.
Το εμπόριο λευκής σαρκός έχει προκαλέσει τριγμούς και διενέξεις μεταξύ 4.600 οικογενειών. Μάλιστα, όταν διακυβεύεται η τιμή μιας οικογένειας, πολλές φορές καταγράφονται τραγικές δολοφονίες, με μεθόδους όπως η ανατίναξη των σπιτιών των σωματεμπόρων. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 40% των περιπτώσεων βεντέτας έχουν ως κίνητρο το σωματεμπόριο.
Συνολικά, 1.400 οικογένειες είναι αναγκασμένες να ζουν κλεισμένες στα σπίτια τους για να αποφύγουν τη βεντέτα, στερώντας έτσι την ελευθερία από τις γυναίκες και τα παιδιά τους, ενώ ένας άλλος τρόπος αποφυγής της βεντέτας είναι οι μετοικήσεις και η μετανάστευση. Μάλιστα, η έκθεση της Εθνικής Επιτροπής Συμφιλίωσης αναφέρει τη βεντέτα ως έναν από τους βασικούς λόγους μαζικής μετανάστευσης στη χώρα.
Ο αριθμός των παιδιών που δεν μπορούν να πάνε στο σχολείο για να αποφύγουν τη βεντέτα είναι συγκεχυμένος, με μια γενική εκτίμηση ν' ανεβάζει τον αριθμό σε 1.500 παιδιά. Στη δε περιοχή της Σκόδρας, το υπουργείο Παιδείας της χώρας εφαρμόζει πρόγραμμα-πιλότο για τη διεξαγωγή των μαθημάτων στα σπίτια, από το οποίο επωφελούνται όμως μόνο 80 παιδιά.
Μέχρι πρότινος, στην αλβανική βιβλιογραφία η διατήρηση της βεντέτας θεωρείτο κατόρθωμα. Αναφερόταν ως επιχείρημα της ύπαρξης νομικών ρυθμίσεων οργάνωσης της τοπικής κοινωνίας. Τελευταία όμως, απ΄ όλες τις πλευρές και σε όλα τα επίπεδα, υψώνεται ως κατακραυγή η καταδίκη της βεντέτας. Θεωρείται το πλέον υποβαθμιστικό φαινόμενο για την αλβανική κοινωνία και οι διαστάσεις που έχει λάβει κάνουν πιο σθεναρή την αντίσταση κατά αυτού.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η καταπολέμηση έως και εξάλειψη του φαινομένου της βεντέτας αποτελεί όρο για την πορεία ένταξης της Αλβανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ).
Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι το φαινόμενο αποτελεί "γάγγραινα" για τον ιστό της αλβανικής κοινωνίας, δεν υπάρχει μια συστηματική αναφορά σ τα πραγματικά μεγέθη του φαινομένου. Από την άλλη, ο νόμος και το κράτος έχουν "γονατίσει" μπροστά στις απειλητικές διαστάσεις της βεντέτας και πολλές φορές τα επίσημα στοιχεία ουδεμία σχέση έχουν με την πραγματικότητα. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι στην επίσημη έκθεση του 2009 προς την ΕΕ αναφέρεται μόνο μία περίπτωση δολοφονίας λόγω βεντέτας, ενώ την ίδια στιγμή, η Εθνική Επιτροπή Συμφιλίωσης είχε καταγράψει 36.
(του ανταποκριτή μας Π. Μπάρκα)
http://web.ana-mpa.g
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου